Ανακούφιση χρόνιου πόνου

 

Το σώμα μας είναι σε καλή υγεία όσο είναι σε ισορροπία με το περιβάλλον και τους εξωτερικούς παράγοντες που το επηρεάζουν. Η ασθένεια αρχίζει ως εξασθένηση της αυτοάμυνας του οργανισμού μας και εκδήλωση της διαταραχής αυτής της ισορροπίας, που συχνά εμφανίζεται με τη μορφή του πόνου.

Ο πόνος είναι ένα από τα πρωιμότερα σημεία της φύσεως για τη δυσλειτουργία και την αρρώστια, όντας αναπόσπαστο μέρος της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Η έννοια του πόνου έχει σχέση με την εμπειρία του πόνου, που χωρίζεται σε τρεις φάσεις: α) άμεσος πόνος, β) οξύς - υποξύς πόνος, γ) χρόνιος πόνος. 

 

Η φυσιολογία του πόνου και η ανακούφιση του βελονισμού

Ο εγκέφαλος έχει μεγάλη πλαστικότητα στην αντίληψη του πόνου: όσο εστιάζεται σε περιφερικό πόνο, τόσο αυξάνει η ένταση του πόνου. Η εστίαση της προσοχής σε άλλα σημεία, π.χ. μέσω ασκήσεων, δημιουργεί αντιπερισπασμό και ελάττωση της έντασης. Η προβολή του πόνου στον φλοιό απενεργοποιεί μέρος της περιοχής που έχει ήδη καταληφθεί από το περιφερικό ερέθισμα.

Η δυσφορία από τον έντονο πόνο (συναισθηματική παράμετρος) προβάλλεται στον αμυγδαλικό πυρήνα. Οι μεσολόβιες δομές (limbic structures) ενεργοποιούνται όταν υπάρχει οποιοδήποτε stress ή ασθένεια, και όχι μόνο στον πόνο (μόλυνση, όγκος, κ.λπ.). Αυτό οδηγεί π.χ. σε διαταραχή ύπνου με λιγότερο ύπνο και μεγαλύτερη εγρήγορση, αίσθημα κόπωσης την επομένη (με διέγερση του συμπαθητικού συστήματος ή του πνευμονογαστρικού νεύρου, όπως σε διαταραχή πεπτικού). Οδηγεί επίσης συχνά σε αλλαγή του τρόπου διατροφής π.χ. αύξηση, ενώ άλλοτε οδηγεί σε ελάττωση λήψης τροφής ή κοινωνική απομόνωση, ως φυσιολογικό μηχανισμό άμυνας. 65% - 70% των ασθενών με πόνο έχουν πρόβλημα και στον ύπνο, το ίδιο ποσοστό ισχύει και αντίστροφα.

Εκτός από την αισθητηριακή και συναισθηματική λειτουργία, στον φλοιό υπάρχει και η γνωσιακή λειτουργία που επηρεάζεται από το σήμα του πόνου, όπου γίνεται ανάλυση των συνειρμών για την αιτία του πόνου π.χ. λογικός πόνος ή πόνος λόγω βασανιστηρίων ή λόγω ασθενείας, άγχους, φόβου. Στις θεραπείες βελονισμού πρέπει πάντα να λαμβάνουμε υπ’ όψιν το επίπεδο του συμπαθητικού τόνου (άγχος, stress, φοβία). Ο πόνος απαρτιώνεται ως αισθητηριακή, συναισθηματική και γνωσιακή αντίληψη στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα.

Για αυτόν τον λόγο, ο συνδυασμός τμηματικής και μη τμηματικής διέγερσης οδηγεί σε ισχυρότερη και μακρύτερης διάρκειας δράση του βελονισμού στον χρόνιο πόνο. Ο βελονισμός διεγείρει το ενδογενές σύστημα αναλγησίας σε πολλά επίπεδα και με πολλούς μηχανισμούς, ενώ τα φάρμακα δρουν θεραπευτικά μέσω ενός μηχανισμού.

 

*ΣΧΕΤΙΚΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΕΡΓΟ:

1/ Χρόνια κεφαλαλγία και θεραπεία βελονισμού.

Δρ. Αποστολόπουλος Απόστολος, Παθολόγος, Διπλωματούχος Βελονισμού E.C.P.D. 
5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Κεφαλαλγίας, Αθήνα, 21 – 23/2/2003 

 

Ελέγχθηκε η Ατομική Κάρτα Υγείας 95 ασθενών που έκαναν θεραπεία βελονισμού για αντιμετώπιση χρόνιας κεφαλαλγίας την οκταετία 1994 – 2001, με σκοπό την αξιολόγηση του θεραπευτικού αποτελέσματος.

Αφορούσε 75 γυναίκες και 20 άνδρες, 55 με ημικρανία, 39 με κεφαλαλγία τάσεως και 1 με αθροιστική κεφαλαλγία. Ήταν 56 ασθενείς που προσήλθαν για θεραπεία χρόνιας κεφαλαλγίας (ομάδα Α) και 39 ασθενείς (ομάδα Β) που είχαν τη χρόνια κεφαλαλγία ως δεύτερο σοβαρότερο πρόβλημα υγείας, που απαιτούσε θεραπεία βάσει της ολιστικής θεραπευτικής προσέγγισης του βελονισμού.

Υπήρξε χρόνος παρακολούθησης 6 μήνες έως 8 έτη μετά τη θεραπεία, βάσει επόμενων ιατρικών επισκέψεων ή τηλεφωνικής επικοινωνίας. Στο 68% υπήρξε παρακολούθηση άνω της 2ετίας. Έγιναν περί τις 12 συνεδρίες κλασσικού κινέζικου βελονισμού, τρεις ανά εβδομάδα και συμπληρωματικά ώτο-, κράνιο- και ηλεκτροβελονισμός. Η διάρκεια της νόσου, η σοβαρότητα της κεφαλαλγίας και η συννοσηρότητα χρόνιων νόσων ήταν σημαντικά υψηλή.

Στο 51,6% υπήρξε μακροχρόνια αποδρομή της χρόνιας κεφαλαλγίας. Στο 30,5% υπήρξε ύφεση μεγαλύτερη του 50% σε ένταση, διάρκεια ή/και συχνότητα κρίσεων. Στο 11,6% υπήρξε πρόσκαιρη, μικρή, αναγνωρίσιμη βελτίωση και στο 6,3% δεν υπήρξε καμία βελτίωση. Η επαναληψιμότητα των θεραπειών βελονισμού αφορούσε το 42,1% των περιπτώσεων και ήταν σημαντικά υψηλότερη στην ομάδα Β (48,9%) σε σχέση με την ομάδα Α (37,5%). 

Η θεραπεία βελονισμού έχει καλό και μακροχρόνιο θεραπευτικό αποτέλεσμα στις συνηθέστερες κατηγορίες της χρόνιας κεφαλαλγίας και σε συνοδά αναστρέψιμα προβλήματα υγείας.

 

2/ Συννοσηρότητα ασθενών με χρόνια κεφαλαλγία και θεραπεία βελονισμού. 

Δρ. Αποστολόπουλος Απόστολος, Παθολόγος, Διπλωματούχος Βελονισμού E.C.P.D.

8ο Πανελλήνιο Συνέδριο Βελονισμού, Αθήνα, 28 – 29/9/2002

 

Έγινε έλεγχος του ιατρικού αρχείου και της ατομικής κάρτας υγείας ασθενών που προσήλθαν για θεραπεία βελονισμού λόγω χρόνιας κεφαλαλγίας την 8ετία 1994 – 2001. Ελέγχθηκε η έκταση και το είδος της νοσηρότητας 58 ασθενών με χρόνια κεφαλαλγία (ομάδα Α), καθώς και 42 ασθενών (ομάδα Β), που προσήλθαν για άλλη πάθηση και συνυπήρχε χρόνια κεφαλαλγία ως δεύτερη διάγνωση. Στην ομάδα Α υπήρχαν 43 περιπτώσεις ημικρανίας, 14 κεφαλαλγίας τάσεως, 9 συνόδου χρόνιας καθημερινής κεφαλαλγίας και 1 περίπτωση αθροιστικής κεφαλαλγίας. Στην ομάδα Β υπήρχαν 16 περιπτώσεις ημικρανίας και 27 κεφαλαλγίας τάσεως. 

Ελέγχθηκε η νοσηρότητα τριών τουλάχιστον συνοδών χρόνιων προβλημάτων υγείας, όταν υπήρχε. Στην ομάδα Α συνυπήρχε 2η διάγνωση στο 72,4% (Ν: 42) των περιπτώσεων και ήταν αυχενικό σύνδρομο στο 37,9% (Ν: 22) και αγχώδης διαταραχή στο 13,8% (Ν: 8). 3η διάγνωση συνυπήρχε στο 50% (Ν: 29) και ήταν οσφυαλγία (Ν: 9) και αγχώδης διαταραχή (Ν: 10). 4η διάγνωση συνυπήρχε στο 20,7% (Ν: 12). Στην ομάδα Β, πρώτη διάγνωση για την οποία ζητήθηκε θεραπεία βελονισμού ήταν αυχενικό σύνδρομο στο 52,4% (Ν: 22), αγχώδης διαταραχή (Ν: 9) και οσφυαλγία (Ν: 7).

 

Συμπεράσματα. 

1. Η νοσηρότητα είναι υψηλή και χαρακτηριστική με προεξάρχουσα τη συμμετοχή της σπονδυλικής στήλης και ιδίως του αυχένα, καθώς και ψυχοσωματική συμπτωματολογία (αγχώδης νεύρωση, συναισθηματική διαταραχή). 2. Η χρονιότητα και η σοβαρότητα του συνολικού φορτίου νόσησης ήταν πολύ υψηλή. 3. Σχολιάζεται η αποτελεσματικότητα η οποία ήταν γενικά καλή και για τις συνοδές παθήσεις. 4. Προέχει η ολιστική θεραπευτική προσέγγιση των ασθενών με υψηλή συννοσηρότητα, ο προσανατολισμός της θεραπείας βελονισμού στο σύνολο των αναστρέψιμων χρόνιων προβλημάτων υγείας, η αλλαγή των συνηθειών, του τρόπου ζωής και κίνησης καθώς και η αξιολόγηση της συνήθως συνυπάρχουσας και πολλαπλής φαρμακευτικής αγωγής.